حفظ نیروی انسانی، بحران جدی کسب‌وکارهاست

اهمیت واحد منابع انسانی در دنیای امروز کسب‌وکارها بر کسی پوشیده نیست. منابع انسانی به عنوان قلب تپنده یک سازمان نقش تاثیرگذاری در مدیریت سرمایه اصلی کسب‌وکارها دارد. فعالان حوزه منابع انسانی می‌توانند با مدیریت صحیح نیازهای کارکنان، سازمان ‌را در رسیدن به اهداف استراتژیک خود کمک کنند. به گفته بسیاری از فعالان حوزه منابع انسانی، یکی از سنگین‌ترین خسارت‌هایی که به کسب‌وکارها وارد می‌شود، مسئله از دست دادن نیروی انسانی باتجربه است.

بسیاری از سازمان‌ها زمان و انرژی خود را صرف آموزش و پرورش نیروهایی می‌کنند که پس از مدتی با کوله‌باری از دانش و مهارت محل کار خود را ترک کرده و به سازمانی دیگر جابه‌جا می‌شوند. از طرف دیگر مسئله مهاجرت نیروی انسانی متخصص تبدیل به بحرانی جدی در فضای کسب‌وکارهای خصوصی کشور شده است.

در همین راستا، با توجه به اینکه فصل بهار مناسب‌ترین فصل برای تغییر شغل است و بسیاری از سازمان‌ها بودجه‌بندی خود را در ابتدای سال مشخص می‌کنند، تصمیم گرفتیم با یکی از فعالان حوزه منابع انسانی درباره دغدغه‌های روز این حوزه و رویکرد او برای سال جدید سوال کنیم. فرجام کلیایی که فارغ‌التحصیل رشته مهندسی شیمی بوده، منابع انسانی را در دوره‌های جامع آن به صورت آکادمیک گذرانده‌ است. او حدود 15 الی 20 سال است که در سازمان مدیریت صنعتی در حوزه منابع انسانی فعالیت می‌کند و اکنون مشاور منابع انسانی چندین سازمان را مانند متاسان و مدیانا برعهده دارد. کلیایی، در دو سال اخیر به عنوان مشاور و مدرس حوزه منابع انسانی مشغول به فعالیت بوده است. در ادامه گفت‌وگوی همیار کارآفرین را با او دنبال کنید.

آقای کلیایی در حال حاضر چالش‌های حوزه منابع انسانی را چطور می‌بینید؟

بزرگترین مسئله‌ای که اکنون درگیرش هستیم، جذب و نگهداشت نیروی انسانی بوده که به یک فاجعه و بحران تبدیل شده است. علاوه برآن، از دست دادن نیروی انسانی کارآمد به طرق مختلف باعث افزایش مهاجرت نیروی‌های انسانی متخصص شده است.
از طرفی هرساله، چند صد هزار نفر را به دلیل مهاجرت در بازار کار ایران از دست می‌دهیم. موضوعاتی مانند عدم تناسب حقوق و تورم باعث شده تا بسیاری از افراد از جایگاه کارمندی خارج شوند و به جایگاه شغلی دیگری روی بیاورند، بنابراین بازار عرضه و تقاضا در جذب نیروها به هیچ عنوان متناسب نیست. به‌نظرم با توجه به تصویب افزایش حقوق‌های امسال، بحران‌های موجود شدت خواهند گرفت.
چالش دیگر منابع انسانی، موضوع نگهداشت نیروی متخصص و کارآمد است. مسائلی مانند فشارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی باعث می‌شود که افراد در فضای کاری خیلی خوشحال نباشند.
اگر شما به عنوان متخصص نیروی انسانی بخواهید فضای کاری متناسبی را برای نگهداشت نیروی انسانی طراحی کنید، مسائل اقتصادی و اجتماعی یقیناً چالش‌های جدی را برای حفظ نیروی انسانی ایجاد می‌کند.

پیش‌بینی شما از اتفاقات سال جدید چیست؟

در سه ماه آینده، جابه‌جایی و مهاجرت نیروها تغییرات بسیار زیادی را به همراه خواهد داشت. شرکت‌هایی که مدل‌های کاری جذاب، حقوق منصفانه و فرهنگ سازمانی موفق دارند، از این تغییرات سود خواهند برد و توانایی جذب نیروهای متخصص بهتر را خواهند داشت. اما بسیاری از شرکت‌ها با از دست دادن نیروهای باتجربه خود، خسارت خواهند دید.

آقای کلیایی منابع انسانی را در چشم‌انداز کوتاه‌مدت چطور می‌بینید؟

پیش‌بینی من برای کوتاه‌مدت، تلاش برای بقا و حفظ امید است. به‌نظرم، پس از گذراندن چالش‌ و سختی‌ها، شرایط برای کسب‌و‌کارها روشن‌ خواهد شد و سازمان‌ها و فرآیندهای منابع انسانی که آماده اتصال به استانداردهای بین‌المللی هستند، موفق‌تر پیش خواهند رفت. از این‌رو، نیاز است در این مدت برنامه‌ریزی کنیم تا مهارت‌های مدیریت عملکرد، جذب، آموزش و جانشین‌پروری نوین را توسعه دهیم و در صورت بهبود شرایط، آماده واکنش درست باشیم. در نهایت، باید بتوانیم تلاش برای بقا در کوتاه‌مدت، یادگیری مهارت در میان‌مدت و پیوستن به مسیر جدید توسعه را در برنامه بلند‌مدت خود در نظر بگیریم.

هانیه عرفانی‌نژاد