نفسهای آخر امضاهای طلایی است

دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات در دومین سمینار رگتک ایران اعلام کرد که با اجرای تنظیمگری فناورانه که در کشور به آرامی در حال صورت گرفتن است باید منتظر نفسهای آخر امضا طلایی در کشور باشیم.
رضا باقری اصل، مهمترین چالش تنظیمگری مبتنی بر فناوری را کیفیت داده عنوان کرده و گفت که تلاششان این است تا دادههایی را فراهم کنند تا کشور به سمت تنظیمگری فناوری بیشتر از گذشته حرکت کند.
او تاکید کرد در قانون هفتم توسعه نیز به صورت ویژه به لزوم وجود تنظیمگر فناورانه تاکید شده، اما مطمئن است که اجرای این قانونها با مقاومت بخشهای از بدنه دولت و نگاههای سیستمی مواجه خواهد شد. باقری اصل تاکید کرد که نبردی بین تصدیگری دولتی و دولت تنظیمگر شروع شده که در این نبرد باید دولت تنظیمگر برنده شود.
دومین سمینار رگتک ایران به همت کارخانه نوآوری رسانههای راهکار در آکادمی ایرانسل برگزار شد. در این سمینار میثم سلیمانی، دبیر اجرایی سمینار و سردبیر رسانههای دیجیتال رسانههای راهکار اعلام کرد که بعد از گذشت نزدیک به ۳ سال و با دور شدن کرونا دومین سمینار رگتک با حضور کارشناسان و فعالان حوزه فناوری اطلاعات و تنظیمگری برگزار شد.
در ابتدای این سمینار، رضا باقری اصل، دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات اعلام کرد که دولت به جز تصدیگری باید به سمت تنظیمگری اشتغال پیدا کند. او در این زمینه با اشاره به سختیهایی که دولت در این راه دارد گفت: «دولتی که به تصدیگری عادت کرده است وارد تنظیمگری که شود خیلی تحولات باید رقم بخورد، تحولاتی که از فرهنگ سازمانی یا فرهنگ دولت نشات میگیرد تا ابزاراها و امکانات و قواعد و مقرراتی که برای این تحول لازم است.»
او بستر زمانی بزرگترین تحولات رخداده در خدمات الکترونیکی دولت را به زمان کرونا مرتبط دانست و اعلام کرد که در این دوران به دلیل اینکه کارکنان دستگاهها از ارتباط با مردم پرهیز میکردند، رشد خدمات الکترونیکی دولت چشمگیر بود.
همچنین او تاکید کرد که آمادگی سیستمهای مالی و پولی در پذیرش این تحول در دولت بیشتر از حوزههای دیگر بود به طوری که تنظیمگری در حوزههای فرهنگی، آموزشی و … با تاخیر وارد این عرصه شد.
چارهای جز رفتن به سمت تنظیمگری فناورانه نداریم
باقری اصل در ادامه به قانونگذاریها در این زمینه اشاره کرد و گفت:«آخرین رویداد مهم قانونگذاری در این حوزه مصوبه جلسه ۸۱ شورای عالی فضای مجازی است که بحث تنظیمگر تنظیمگران را تصویب کرد و در کنار آن هم چندین مصوبه داشتیم مانند قانون دوام یا مدیریت داده و اطلاعات ملی که موضوع تنظیمگری بخشی را به رسمیت شناخته است و نهادهای آن را از هم تفکیک کرده است.
او با توجه به توسعه فناوری و تاثیری که روی تنظیمگری دارد ادامه داد: «همه تحولات نشان دهنده این است که دولت هم دوست دارد از حوزه تصدیگری به سمت تنظیمگری روی بیاورد و شاید چارهای جز این ندارد. آنقدر فناوری توسعه پیدا کرده است و آنقدر به سمت دیجیتالی شدن حرکت کردهایم که چارهای جز این نداریم که از تنظیمگری برای اداره امور استفاده کنیم. پس هم فشار تقاضا است که خود دولت میخواهد تحول ایجاد کند و هم فشار عرضه است یعنی اتفاقی در حوزه عرضه تکنولوژی وجود دارد که فرصتهای جدیدی برای حرکت به سمت تنظیمگری شکل گرفته است.»
او با اشاره به اینکه تنظیمگری در دنیا بیشتر در حوزه فناوری مالی رخ داده است گفت: «تنظیمگری فناوری با تاخیر از دنیا در کشور هم در حال رخ دادن است و مشابه دنیا تنظیمگری در حوزه مالی و پولی بیشتر در حال رقم خوردن است. این هم به خاطر این است که این حوزه چابکتر است.»
نفسهای آخر امضاء طلایی
باقری اصل شکلگیری برخی سامانهها را در راستای تنظیمگری معرفی کرد و گفت: «اتفاقی که میفتد این است که برخی دولتها به سمت سامانه محوری حرکت میکنند. من برخی سامانهها را از جنس تنظیمگری میشناسم یعنی سامانههایی که وظیفهشان جایگزین نظام سنتی تنظیمگری است ،مانند سامانه تجارت، مودیان و … .»
او ادامه داد: «بعضی مواقع دولتیها راهکارهایی را پیدا میکنند، برای اینکه به سمت تنظیمگری روی نیاورند و از سامانه محوری برای استفاده از این کار استفاده میکنند. در حقیقت سامانه را جایگزین رویکرد میکنند که لزوما بد نیست، ولی سامانه فقط یک واسط است و در بازه زمانی کوتاهی میتواند کارکرد داشته باشد و یک زمانی به این نتیجه میرسیم که خود سامانهها هم باید تنظیم شوند و شاید همان رویکرد رگ تک و واگذاری امور به بخشهایی که میتوانند جایگزین شوند جذابتر باشد.»
او با تاکید براینکه در کنار این سامانهها، فناوریهای نظارتی هم باید شکل بگیرند توضیح داد: «تفکیک بین نظام تصدی و عرضه خدمت از نظام نظارت و ارزیابی باید به کمک فناوری شکل بگیرد تا به سمت نظام پاسخگوتر حرکت کنیم. شاید کمی در این زمینه کند باشیم اما حرکتی است که شروع شده و شاید نفسهای آخر مقاومت امضا طلایی در این حوزه باشد.»
چالشی به نام کیفیت داده
باقری اصل در ادامه سخنرانی خود به چالشهای تنظیمگری فناورانه اشاره کرد و گفت: «یکی از چالشهای اصلی که در این زمینه داریم کیفیت داده است. در حالحاضر دادههایی که در اختیار داریم دارای کیفیت لازم نیستند و باید تفکیکی بین دادههای دارای کیفیت و بیکفیت ایجاد کرد.»
او تاکید کرد که دادهها برای انجام تنظیمگری باید کیفیت داشته باشد و از دادهها باید به نفع گزارشدهی و تنظیمگری استفاده شود.
به گفته او دادهها باید در فرایند خودشان هم اصلاح شوند و هم متقن شوند تا تنظیمگر با این داده و تکنولوژی کارخودش را بهتر انجام دهد.
او در پایان یادآور شد که تلاش میکنند به سمت دادههایی بروند که قابلیت استفاده برای تنظیمگران فناوری را داشته باشد. او در این زمینه گفت: «در این زمینه تلاشهایی کردیم. دو اپراتور برای مرکز ملی تبادل اطلاعات گذاشتیم و از دوستان با هوش مصنوعی که بحث احراز هویت انجام میدادند بهتر بهره میبریم.»
او ادامه داد: «امیدواریم اینکارها منجر به این شود که فناوری تنظیمی در کشور توسعه پیدا کند در کنارش دولت هم مقرراتی در برنامه هفتم در نظر گرفته تا به سمت تنظیمگری فناورانه حرکت کنیم، هرچند مطمئن هستیم اجرای این قوانین با مقاومتهایی همراه میشود.»
او تاکید کرد که نبردی بین رویکرد تصدی دولتی و دولت تنظیمگر شکل گرفته که این نبرد باید به نفع دولت تنظیمگر و تسهیلگر حرکت کند.