تفاهم‌نامه پنج‌جانبه و عزم دستگاه‌ها برای گسترش صنعت دانش‌بنیان
همیار کارآفرین | نخستین رویداد ملی صنعت دانش‌بنیان با حمایت سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) روز پنجشنبه 6 مهر 1402 برگزار شد. محورهای اصلی آن اعلام نیازهای فناورانه در زمینه معدن و صنایع معدنی بودند. این همایش از طریق ارائه بسته اعتبارات و مشوق‌های حمایتی وزارت صنعت، معدن و تجارت برای شرکت‌های دانش‌بنیان معرفی شد.
در این رویداد، مقامات بلندپایه نظیر، روح‌الله دهقانی فیروزآبادی، معاون علمی ریاست جمهوری، عباس علی‌آبادی، وزیر صمت، احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد و دارایی، و محمدعلی زلفی‌گل، وزیر علوم، تحقیقات و فن‌آوری، به همراه مدیران عامل شرکت‌های بزرگ صنعتی و معدنی و بیش از ۱۵۰ شرکت دانش‌بنیان حضور داشتند.
این همایش به منظور تقویت هم‌افزایی بین نهاد‌ها و وزارتخانه‌ها و همچنین برطرف کردن موانع رشد شرکت‌های دانش‌بنیان برگزار شد. هدف اصلی از این رویداد اتصال شرکت‌های دانش‌بنیان به مسائل راهبردی و پروژه‌های ملی کشور بود. همچنین این همایش به شرکت‌های بزرگ این امکان را داد تا نیازهای خود در زمینه فناوری‌های موردنیاز در صنایع خودرو، معدن و صنایع معدنی را شناسایی و تعیین کنند. این رویداد با حضور شرکت‌های بزرگ، شرکت‌های دانش‌بنیان، کارگزاران فناوری، پارک‌های علم و فناوری و اندیشکده‌ها برگزار شد.
شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند نقش مهمی در توسعه اقتصاد کشور ایفا کنند
عباس علی‌آبادی، وزیر صنعت، معدن و تجارت در این همایش اظهار داشت که تاکنون سیاست‌گذاری کشور به توسعه شرکت‌های دانش بنیان کوچک مقیاس تمرکز داشته است، در حالی که بنگاه‌های اقتصادی بزرگ نیز در کشورهای دیگر جهان نقش مهمی در رشد و توسعه صنعتی و معدنی ایفا می‌کنند. وزیر صنعت تأکید کرد که برای دستیابی به رشد اقتصادی مناسب و توسعه باید به چالش‌های تولید با دقت توجه کرده و راهبردهای معتبری را برای تحقق رشد اقتصادی کشور به کار گیری کنیم.
او همچین به توسعه واحدهای صنعتی و معدنی راکد و نیمه تمام، توسعه اکتشافات و بهره‌برداری از معادن، هوشمندسازی آنها، ایجاد خوشه‌های بزرگ مقیاس و تأمین زیرساخت‌های لازم برای صنایع در مراکز صنعتی اشاره کرد.
وزیر صنعت تأکید کرد که استفاده از سوخت‌های پاک و تجدیدپذیر، جایگزینی خودروهای بنزینی و دیزلی با خودروهای برقی، توسعه صادرات خدمات فنی مهندسی، ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری، ساخت پیشران‌های هواپیما و کشتی، و ارائه بسته‌های پیشران اقتصادی و صادرات محصولات دانش بنیان از جمله پروژه‌های مهم وزارت صنعت و معدن با مشارکت اندیشکده‌ها و شرکت‌های دانش بنیان خواهند بود.
وزیر صمت همچنین به اهمیت توسعه پلتفرم‌های خدمات کسبوکار، ایجاد سازوکارهای تبادل کالا با کشورهای هدف از طریق ایجاد نظام مالی نوین اشاره کرد.
عباس علی آبادی با تأکید بر همکاری و نقش مهم شرکت‌های دانش بنیان در تحقق و پیاده‌سازی سیاست‌ها و راهبردهای وزارت صنعت، معدن و تجارت بیان کرد که اصلاح نظام قیمت‌گذاری دستوری، ایجاد ثبات مدیریتی و بازبینی سازوکارهای نظارتی، و تعهد به محیط‌زیست از جمله اقدامات مورد نیاز برای اجرای پروژه‌های پیشران این وزارتخانه هستند.
وی در پایان اظهار کرد که شرکت‌های دانش بنیان می‌توانند نقش مهمی در توسعه اقتصاد کشور ایفا کنند و باید تلاش شود تا این شرکت‌ها در رشد و توسعه اقتصادی کشور نقش بزرگتری داشته باشند.
باید منابع مالی لازم را برای شرکت‌های دانش بنیان فراهم کرد
سید احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد، در سخنانی گفت که برای رشد اقتصادی با کیفیت، باید به توسعه صنعت دانش بنیان توجه ویژه‌ای داشته باشیم. او اشاره کرد به دو تله رشد اقتصادی و سرمایه‌گذاری که کشور در سال‌های گذشته گرفتار شده بود و بیان کرد که در دولت سیزدهم تلاش‌های جدیدی انجام شده تا از این وضعیت خارج شویم.
وزیر اقتصاد تأکید کرد که تمرکز بر روی توسعه شرکت‌های دانش بنیان از طریق استفاده از علم و فناوری، می‌تواند به تحقق رشد اقتصادی با کیفیت در کشور کمک کند. او بیان کرد که این تغییر در رویکرد اقتصادی نیاز به زمان و تلاش‌های مستمر دارد.
وزیر اقتصاد افزود که برای تحقق این هدف، باید منابع مالی لازم را برای شرکت‌های دانش بنیان فراهم کرد و تأکید کرد که موسسات تضمین در این راه نقش مهمی ایفا می‌کنند. وی تاکید کرد که تامین مالی شرکت‌های دانش بنیان از منابع بازار سهام باید فراهم شود تا تحول اقتصادی با سرعت بیشتری رخ دهد.
در پایان، وزیر اقتصاد بیان کرد که برای تحقق رشد اقتصادی با کیفیت، نباید تولید را به دلیل کنترل تورم سرکوب کنیم و باید با ایجاد بسترهای مناسب اقتصادی از ظرفیت‌های شرکت‌های دانش بنیان بهره‌برداری کنیم.
علوم شناختی، هوش مصنوعی و اینترنت اشیا مورد توجه قرار گیرد
محمدعلی زلفی‌گل، وزیر علوم، تحقیقات و فن‌آوری، هم در این رویداد عنوان کرد که نگاه جدید دولت به علم و فناوری، بستری را برای تقویت ارتباط بین پژوهشگاه‌ها و دستگاه‌های اجرایی ایجاد کرده است. او به اهمیت استفاده از ظرفیت اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها در ترویج دانش‌بنیانی و ارتقاء پارک‌های علمی و فن‌آوری اشاره کرد.
وزیر زلفی‌گل به تدوین قانون دانش‌بنیان اشاره کرد و تأکید کرد که این قانون فرصتی برای توسعه تولید دانش‌بنیان در کشور فراهم کرده است. وی بیان کرد که دنیا اکنون به علم، فناوری و نوآوری به عنوان مسیر رشد اقتصادی خود توجه می‌کند و این مسیر به افزایش مزیت‌های کشورها از طریق علم و فناوری منجر می‌شود.
وزیر علوم همچنین به تغییر در نوع سرمایه‌گذاری و تأکید بر علوم شناختی، هوش مصنوعی و اینترنت اشیا اشاره کرد و توجه به این رشته‌های نوظهور را از اهمیت بالایی برخوردار دانست. او تأکید کرد که از طریق علم و فناوری می‌توان قدرت و امنیت ملی را تقویت کرد و برای موفقیت در دنیای امروز، لازم است که به علوم و فنون نوظهور توجه ویژه‌ای داشته باشیم.
زلفی‌گل در پایان اشاره کرد که دنیا از طریق علم و فناوری به افزایش قدرت می‌پردازد و از طریق مزیت‌سازی و نوآوری می‌توان در رقابت جهانی موفقیت‌آمیز بود. وی نیز به ایجاد فرصت‌های شغلی در زمینه دانش‌بنیانی در پارک‌های علمی و فناوری اشاره کرد و اهمیت ارتقاء تحصیلات دانشجویان دکتری و پسادکتری را برای توسعه علمی کشور بیان کرد.
زیرساخت‌های قانونی حمایت از علم و فناوری تشکیل شده
روح الله دهقانی فیروزآبادی تأکید کرد که گفتمان علم و فناوری در سه دهه گذشته توسط رهبری مورد توجه قرار گرفته و سیاست تعریف اقتدار کشور بر مبنای قدرت و سلطنت علم و دانش به میزان زیادی پیگیری شده است. او بیان کرد که این پیگیری‌ها منجر به تجربه چهار دوره مهم در زمینه دانش بنیانی کشور شده است.
دهقانی فیروزآبادی تشریح کرد که در دهه ۸۰، بحث گفتمانی مرتبط با تبدیل علم به ثروت مطرح بود و در دانشگاه‌ها حول مفهوم وظیفه دانشگاه در این زمینه بحث‌های نظری شکل گرفت. سپس در دهه ۸۰، گفتمان پژوهش‌های دانشگاهی و ایجاد ثروت از علم به مدارج بالاتری رسید. دوران بعدی با قانون حمایت از موسسات و شرکت‌های دانش بنیان در سال ۸۹، به نام دوران فطرت جریان دانش بنیان کشور بود و زیرساخت‌های قانونی و نظری حمایت از علم و فناوری تشکیل شد. در دهه دیگری، دوران اجرایی این قانون و ایجاد زیرساخت‌های اقتصاد دانش بنیان شکل گرفته است.
دهقانی فیروزآبادی افزود که تا به امروز، تعداد شرکت‌های دانش بنیان از ۵۵ تا بیش از ۹۱۰۰ افزایش یافته و این جریان همچنان ادامه دارد. وی تأکید کرد که باید مطالب تجاری دانش بنیان را در زندگی روزمره مردم احساس کرد و شاخص‌های اقتصادی کشور باید این پیشرفت علمی و فناوری را انعکاس دهد. وی همچنین به اهمیت بازار مصرف به عنوان یکی از زیرساخت‌های اقتصاد دانش بنیان اشاره کرد و بر اهمیت توسعه بازارهای دولتی و بین‌المللی برای محصولات و خدمات دانش بنیان تأکید کرد.
سه محور مهم در حوزه نوآوری و توسعه دانش
محمد موثقی نیا، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس هیات عامل ایمیدرو، در یک پنل تخصصی با حضور مدیران عامل شرکت‌های ملی صنایع مس، چادرملو، گل‌گهر، مبارکه و فولاد خوزستان، تأکید کرد که تاکنون تعداد حدود 5 هزار معدن در کشور در حال فعالیت و غیرفعال قرار دارند و مجموعاً حدود 650 میلیون تن معدن از آنها استخراج می‌شود. او افزود که این میزان تولیدات معدنی حدود 7 درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را تشکیل می‌دهد، که به نظر می‌رسد این رقم می‌تواند بیشتر باشد.
موثقی نیا به سه محور مهم در حوزه نوآوری و توسعه دانش تأکید کرد. این محورها شامل تسهیل و بهبود فضای کسبوکار برای محصولات دانش‌بنیان، تکمیل زنجیره ارزش در تولیدات نوآورانه و فناور، و توسعه دانش و فناوری‌های نوین است. او همچنین از اهداف ایمیدرو در زمینه اقتصاد چرخشی، استفاده از انرژی‌های پاک، تکمیل زنجیره تولید فلزات و الیاژها، و استفاده از فناوری‌های مدرن مثل اینترنت اشیا و هوش مصنوعی یاد کرد.
در پایان، موثقی نیا اشاره کرد که ایمیدرو اکتشاف و استخراج مواد معدنی استراتژیک و حیاتی را نیز در دستور کار دارد و از همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان برای دستیابی به اهداف توسعه‌ای خود حمایت می‌کند.
در پایان این رویداد تفاهم‌نامه همکاری پنج‌جانبه بین صندوق نوآوری و شکوفایی، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، وزارت امور اقتصاد و دارایی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، اقدام به امضای تفاهم‌نامه انجام شد.
این تفاهم‌نامه با هدف ارتقاء همکاری و اتصال شرکت‌های دانش‌بنیان به پروژه‌های کلان کشور به امضا رسید. بر اساس تعهدات و وظایف هر طرف، اقدامات مختلفی در زمینه حمایت مالی، ایجاد مشوق‌های مالی، توسعه بنگاه‌های دانش‌بنیان و ایجاد تسهیلات انجام خواهد شد.
صندوق نوآوری و شکوفایی متعهد به اعطای تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان با همکاری شبکه بانکی به ارزش دو هزار میلیارد تومان است. همچنین، تسهیلات اشتغال نیز به شرکت‌های دانش‌بنیان اعطا می‌شود.
در زمینه تسهیلات پیمان‌نامه‌ها و ضمانت‌نامه‌ها نیز تعهداتی وجود دارد، و وزارت صنعت، معدن و تجارت به تنظیم‌گری ثبت سفارشات در استان‌ها و دفاتر تخصصی جهت جلوگیری از واردات کالاهای مشابه تولید شرکت‌های دانش‌بنیان می‌پردازد. همچنین، وزارت صنعت، معدن و تجارت به واگذاری دفاتر مراکز خدمات فناوری و کسبوکار به شرکت‌های دانش‌بنیان مشارکت‌کننده در حوزه‌های صنعتی استراتژیک متعهد شده است.
در کنار این تعهدات، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز به تسهیل صدور مجوز تاسیس پردیس‌های نوآوری برای شرکت‌های بزرگ مشارکت‌کننده و توسعه بنگاه‌های دانش‌بنیان و ایجاد تسهیلات مالیاتی و معافیت‌ها به منظور ایجاد مشوق برای بنگاه‌های متوسط و بزرگ عضو کنسرسیوم‌های تخصصی دانش‌بنیان و همچنین تسهیم اطلاعات و به اشتراک‌گذاری پایگاه داده‌های شرکت‌های دانش‌بنیان در سامانه جامع تجارت در اطلاعات و تجربیات خود معتقد است.
این تفاهم‌نامه تازه‌ترین تلاش‌ها برای توسعه صنایع دانش‌بنیان و ایجاد ارتباط نزدیکتر بین دولت و شرکت‌های دانش‌بنیان را نشان می‌دهد. این اقدامها به منظور ارتقاء نقش دانش‌بنیان‌ها در توسعه کشور و پیشبرد پروژه‌های علمی و فناورانه بزرگتر صورت می‌گیرد.
اخبار مرتبط: