چه بر سر امریه دانش‌بنیان مقطع کارشناسی می‌آید؟
همیار کارآفرین | ستاد کل نیروهای مسلح، در روزهای اخیر ابلاغیه‌ای را منتشر کرده که مضمون اصلی آن حذف سهمیه امریه با مدرک کارشناسی بود. این خبر، نگرانی‌های بسیاری را برای فعالان زیست‌بوم نوآوری و جوانان تازه فارغ‌التحصیل شده به همراه داشته است. ورود به بازار یکی از انگیزه‌های جوانان برای کسب دانش و ادامه تحصیل است و در عین‌حال، خدمت‌سربازی یکی از دغدغه‌های اصلی افرادی است که به سن اعزام به سربازی رسیده‌اند.
فناوری، با سرعت زیادی در حال رشد و تکامل است و نیازمند آموزش مداوم. تحصیلات آکادمیک در حوزه‌های فناوری هم به‌خاطر همین موضوع همواره با فراز و فرودهایی گسترده همراه است. با وجود تمام این مسائل و رشد سریع تکنولوژی، مشکلی که برخی از جوانان در آستانه ورود به خدمت سربازی با آن دچار هستند، وقفه‌ای است که بین پایان تحصیلات دانشگاهی و آغاز به کار حرفه‌ای برای آن‌ها ایجاد می‌شود. این وقفه به‌قدری در حوزه‌های مرتبط با فناوری اهمیت دارد که ممکن است فرد را برای مدتی طولانی از فضای کار عقب بیندازد؛ زیرا فارغ‌التحصیلان حوزه‌های مختلف فناوری باید دانش خود را به‌روز کنند و در فاصله‌ی دو سال سربازی، از دنیای فناوری دور می‌شوند.
علاوه بر به‌روز ماندن، متخصصان حوزه‌های مختلف تکنولوژی به‌ویژه برنامه‌نویسان باید هم‌گام با فناوری‌های جهانی حرکت کنند. متاسفانه در دوران سربازی این کار، امری ناممکن به نظر می‌رسد. دو سال سربازی برای بسیاری از مردان ایرانی به کابوسی می‌ماند که امکان کار در حرفه‌ی مورد علاقه‌شان و کسب درآمد از طریق کسب‌وکاری که دانش آن را فراگرفته‌اند را از آن‌ها می‌گیرد. در این دو سال، شور و اشتیاقی که افراد در حین تحصیل داشته‌اند، به شدت کاهش می‌یابد و این احتمال وجود دارد که حتی دانشی که به دست آورده‌اند را نیز فراموش کنند. از تمام این مسائل گذشته، ارتباط افراد با بازار کار در سن شکوفایی و ورود به دنیای کسب‌وکار قطع می‌شود.
شاید یکی از مزایای امریه سربازی دانش‌بنیان را استفاده از تحصیلات دانشگاهی آن‌ها در بازار دانست. امریه سربازی در شرکت‌های دانش‌بنیان، از اواخر بهار سال ۱۳۹۷ شروع شد و فارغ‌التحصیلان دوره‌های کارشناسی و بالاتر می‌توانستند دوران سربازی خود را پس از گذراندن دوره آموزش نظامی، با کار در یک شرکت دانش‌بنیان بگذرانند و پس از آن کارت پایان خدمتشان را دریافت کنند.
براساس ابلاغیه ستاد کل نیروهای مسلح، سهمیه بهره‌مندی از تسهیلات نظام‌وظیفه امریه و تمامی سازمان‌ها و ارگان‌های دارای سهمیه امریه برای مقطع تحصیلی کارشناسی بسته شده است. طبق این ابلاغیه، افرادی که تاریخ اعزام آن‌ها آذر ۱۴۰۲است و فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی که پس از آن مشمول رفتن به خدمت سربازی هستند، امکان استفاده از امریه دانش‌بنیان را نخواهند داشت.
این مسئله، نگرانی‌هایی را برای فعالان اکوسیستم استارت‌آپی و دانش‌بنیان که مشمول خدمت سربازی هستند، ایجاد کرده است. محمدحسین امیری، مدیرعامل وینداد یکی از این افراد است. امیری در صفحه شخصی خود در ایکس (توییتر)، از تایید پروپوزال و آمادگی‌اش برای اعزام آذرماه خبر داد ولی باتوجه به لغو امریه‌های دانش‌بنیان در مقطع کارشناسی، مانند دیگر افرادی که برای امریه دانش‌بنیان اقدام کرده بودند در بلاتکلیفی مانده است.
نکته قابل توجه در زمینه امریه‌های دانش‌بنیان این است که معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور، در ماه‌های ابتدایی سال جدید از افزایش سهمیه شرکت‌های دانش‌بنیان خبر داده بود که این اتفاق حاصل نشد و در عوض، شاهد اقدام به حذف امریه در مقطع کارشناسی هستیم. لازم به ذکر است که رضا اسدی‌فرد، معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز در پیام‌رسان «ویراستی» که نسخه بومی توییتر است، نسبت به این موضوع واکنش نشان داده و در پاسخ یکی از کاربران این پیام‌رسان نوشته است: «این تصمیم جدید ستاد کل ن.م. (نیروهای مسلح) برای همه نیروهای امریه دستگاه‌های اجرایی است. البته در جلسه‌ای که اخیراً آقای دکتر دهقانی با سردار باقری داشتند، این موضوع پیگیری شد و بعد از آن گزارش توجیهی در مورد ضرورت حفظ ظرفیت امریه کارشناسی برای شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه شد. خیلی امید داریم این مشکل حل شود.»
سردار موسی کمالی، مشاور ستاد کل نیروهای مسلح نیز از دستور سرلشکر محمد باقری برای بررسی این موضوع با همکاری روح‌الله دهقانی فیروزآبادی در ده روز آینده خبر داده است. باید منتظر نتیجه این بررسی‌‌ها ماند تا ببینیم چه بر سر امریه دانش‌بنیان در مقطع کارشناسی می‌آید؟