فودکس به دنبال انعکاس توانمندی‌های صنعت غذای ایران در سطح ملی و بین‌المللی است
صنعت غذا و نوشیدنی یکی از مهم‌ترین و پویاترین صنایع جهان محسوب می‌شود. ایران با ویژگی‌های منحصر به فرد جغرافیایی و تنوع زیستی، دارای ظرفیت‌های عظیمی در این صنعت است. بازیگران این حوزه نه تنها از این ظرفیت‌ها بهره‌برداری کرده‌اند بلکه اقدامات مؤثری را نیز انجام داده‌اند. با این حال، نبود یک بستر مناسب برای ارتباطات و تبادل اطلاعات همواره یکی از چالش‌های مهم این حوزه بوده است.
نمایشگاه دیجیتال فودکس، با هدف سهولت بخشیدن به تعاملات و ارتباطات بین فعالان اکوسیستم صنایع غذایی، تلاش می‌کند تا زنجیره ارتباطی در این حوزه را تقویت نماید. در این مصاحبه، با آقای الله‌وردی، بنیان‌گذار و مدیر اجرایی فودکس، به بررسی وضعیت کنونی صنعت غذا در کشور و اقدامات موثری که فودکس برای بهبود این صنعت انجام داده است، خواهیم پرداخت.
آقای الله‌وردی، فعالیت حرفهای شما در فودکس چه زمانی آغاز شد؟
سال‌هاست که در زمینه بازاریابی و برندینگ مشغول هستم و افتخار همکاری با برندهای مختلف در صنایع مختلف را داشته‌ام. از سال 1391، به طور تخصصی در حوزه تبلیغات و برندینگ مشغول به کار هستم و از سال 1395، در زمینه بازاریابی دیجیتال فعالیت می‌کنم. در حال حاضر، به عنوان مدیر بازاریابی یک آژانس تبلیغاتی در کشور امارات نیز فعالیت دارم، که این تیم در تهران مستقر و خدمات بازاریابی دیجیتال به کسب‌وکارهای فعال در کشور امارات ارائه می‌دهد. از نظر تجاری، فودکس یک استارتاپ است و حدود یک سال و نیم است که فعالیت حرفهای خود را آغاز کرده‌ایم. در ابتدا، فعالیت فودکس با انتشار محتوای ارزشمند در مجله فودکس آغاز شد تا بتوانیم شناخت جامع‌تر و کامل‌تری از فضا و صنعت تغذیه کشور پیدا کنیم. در این مدت، زمان و تلاش زیادی را برای تولید محتوای تخصصی نیز صرف کردیم تا به صورت حرفهای و تخصصی بتوانیم اقدامات مثمر ثمری انجام دهیم.
عملکرد فودکس به چه صورت است؟
فودکس / Foodex، به عنوان یک بستر کیورد و برند شناخته شده در صنعت بین‌المللی غذا، دارای تاریخچه‌ی طولانی است. این کیورد نه تنها در ایران، بلکه در سطح بین‌المللی نیز مورد توجه و استفاده قرار گرفته و نمایشگاه‌های معتبر صنعت غذا با نام “فودکس / Foodex” در سطح بین‌المللی برگزار می‌شوند. این نمایشگاه‌ها از نیم قرن پیش وجود دارند و کشورهای مختلف در طول سال‌های زیادی در این بستر فعالیت‌های خود را ارائه می‌دهند. از آنجا که فودکس در محدوده‌ی صنعت غذا و بازار بین‌المللی فعالیت دارد، این کیبورد می‌تواند به‌عنوان یک فرصت برای انعکاس توانمندی‌های صنعت غذای ایران در فضای دیجیتال نقش‌آفرینی کند. ایران نیز می‌تواند از این ظرفیت‌ها بهره‌مند شده و در این صنعت مهم و گسترده‌ی بین‌المللی به دنبال توسعه‌ی بازار خود باشد.
چه چیزی باعث شد که توجه شما به صنعت غذا و نوشیدنی جلب شود ؟
در طول سال‌های فعالیت در زمینه بازاریابی و آشنایی با برندهای این صنعت، به این نکته پی بردم که ایران دارای ظرفیت‌های بسیاری در صنعت غذا است که می‌تواند از آن بهره‌مند شود. این ظرفیت‌ها در حوزه صنعت غذا و بازار بین‌المللی فراتر از تصورات ماست. اگرچه برخی اقدامات در این زمینه صورت گرفته، اما می‌توان تلاش‌های بیشتری انجام داد تا این صنعت رشد و توسعه یابد. بسیاری از فعالیت‌ها تاکنون فقط در سطح خبری بوده و به ندرت در سطح بین‌المللی انعکاس داده شده‌اند. از دیگر دغدغه‌های مهم در این زمینه، اهمیت تغذیه در سطح جهانی است. این فضا همواره مورد توجه قرار گرفته و به عنوان یک موضوع حیاتی در سلامت و کاهش فقر شناخته می‌شود. صنعت تغذیه به عنوان یک صنعت حیاتی، از بین تمام صنعت‌ها، اخرین صنعتی است که از کار می‌افتد. در حال حاضر، در کشور، آگاهی‌رسانی کافی در زمینه توسعه این صنعت صورت نگرفته است. اغلب این آگاهی‌رسانی‌ها تا کنون به رژیم‌ها و سبک زندگی محدود شده‌اند و تصویر کاملی از اهمیت محصولات غذایی و ویژگی‌های این صنعت در سطح ملی و بین‌المللی ارائه نشده است. این اطلاعات می‌توانند نقطه شروعی باشند تا بتوانیم برای بهبود و توسعه این صنعت در کشورمان گام جدی برداریم.
با در نظر داشتن چه اهدافی وارد این صنعت شدید و فعالیت‌های جدی خود را آغاز کردید؟
هدف ما این است که با همکاری و مشارکت صنعتگران و فعالان صنعت غذای ایران، به درک ژرفی از دغدغه‌ها و مسائل مشترک در این صنعت بپردازیم و تحلیل کنیم که چه ظرفیت‌هایی در فضای دیجیتال و غیردیجیتال موجود است تا بتوانیم بر اساس آنها راه حل‌هایی ارائه دهیم و این مسیر را برای بازیگران صنعت تغذیه هموار کنیم. در گام اول، به منظور بهترین درک و دستیابی به دغدغه‌های صنعتگران، محصولات یا خدماتی آماده کرده‌ایم تا بتوانیم مشکلات و دغدغه‌های موجود را بررسی کرده و از آنها آگاه شویم. این مرحله ابتدایی برای شناخت عمیق‌تر از صنعت غذا و مشکلات آن بسیار اساسی است و ما کسب این شناخت عمیق را به عنوان اساسی‌ترین قدم در توسعه راه‌حل‌های اثرگذار تلقی می‌کنیم.
فودکس چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
پس از شناسایی خلاهای موجود، دو هدف اصلی برای فودکس و بهبود فرهنگ غذایی به وضوح تعریف کردیم. اولین هدفی که تعیین کردیم این است که فودکس بتواند حتی با تأثیر اندکی در فرهنگ غذایی کشور، به رشد و بهبود آن کمک کند. این هدف بسیار حیاتی است و برای دستیابی به آن، نمی‌توان به تنهایی و بدون همکاری با بازیگران اصلی این حوزه اقدام کرد. برای مصرف‌کنندگان دغدغه‌مند محصولات غذایی در حال برنامه‌ریزی و توسعه اپلیکیشنی هستیم که به عنوان یک دستیار مصرف‌کننده عمل کند و اطلاعات گوناگونی در زمینه تغذیه ارائه دهد. در حال حاضر با توجه به هزینه‌های اجرا و پیاده‌سازی اپلیکیشن، توسعه این قسمت در فاز دوم قرار گرفته است.
آیا تاکنون جذب سرمایه داشته‌اید؟
فودکس تا الان جذب سرمایه نداشته است اما همواره این موضوع را هدف اصلی خود قرار داده‌ایم. با توجه به محدودیت‌های مالی موجود، ما تصمیم گرفته‌ایم به عنوان یک استارتاپ و با استفاده از روش‌های بوت‌استرپ، مرحله به مرحله اقدام کنیم. این رویکرد به ما امکان می‌دهد با منابع محدود موجود، از ایده اصلی خود شروع کرده و به تدریج آن را بهبود بخشیم. در حال حاضر، انتظار داریم تا حمایت مالی مناسبی برای پیشبرد پروژه به دست آوریم. این حمایت مالی به ما این امکان را خواهد داد که به مراحل بیشتری از توسعه پروژه بپردازیم و اهداف اصلی‌تر خود را به دست آوریم. ما با تلاش و پشتکار منتظر فرصت‌های جدیدی هستیم تا پروژه را به مراحل پیشرفته‌تر و کامل‌تر برسانیم و بتوانیم به دغدغه‌ها و نیازهای صنعت تغذیه پاسخ دهیم.
با آغاز فعالیت رسمی فودکس، شما گزارش‌های ارزنده‌ای منتشر کردید. درباره آنها توضیح دهید.
در خردادماه 1401، فودکس ایران به صورت رسمی، خودش را در به صنعتگران و مشارکت کنندگان حاضر در صنایع غذایی معرفی کرد. این معرفی در قالب دو خدمت کلی اتفاق افتاد. یکی از این خدمات، ارائه گزارش‌های تخصصی در صنعت غذا بود. در گزارش‌های دوره‌ای که هر فصل تدوین و منتشر می‌شوند، هدف اصلی ارائه تصویری کلی و شفاف از وضعیت کنونی ما در این صنعت و محصولات این صنعت بود. این گزارش‌ها بخش‌های مختلف صنعت غذا را کاوش و تحلیل کرده و این تحلیل‌ها را به صورت رایگان در اختیار مخاطبان قرار دهد. این گزارش‌ها به تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان کمک می‌کرد تا با درک صحیح از وضعیت فعلی و مقایسه‌ی آن با وضعیت جهان به تصویر درست و مناسبی دست پیدا کنند و نسبت به بهبود این وضعیت گام بردارند. گزارش اول به بررسی سرانه مصرف محصولات غذایی پرداخته و ادعا شده است که این سرانه مصرف به شکل دقیق و تأثیرگذار محاسبه شده و ارائه شده است. این گزارش با مشارکت 5000 ایرانی و با در نظر گرفتن گروه‌های مختلف غذایی آماده شد. از موارد بین‌المللی نیز برداشت‌هایی انجام شد و میانگین گروه‌های مختلف غذایی ارائه شد تا مخاطبان بتوانند مقایسه‌های لازم را انجام دهند. سپس نتایج با گفته‌های وزارت بهداشت ایران مقایسه شد و اختلافات آنها بیان شد. این پژوهش بر روی مفهوم “مای پلیت / My Plate” انجام شد، که یک نسخه به‌روز و تکامل یافته از هرم غذایی است. این مفهوم به وسیله اف‌دی‌ای امریکا و دپارتمان تغذیه هاروارد معرفی شده و در برنامه غذایی 2020 تا 2025 امریکا تاکید شده است. تحقیقات و پژوهش‌های جامعی روی این مفهوم انجام شد و اطلاعات مرتبط با آن به مردم ارائه شدند که باعث استقبال و توجه آنها شد.
نمایشگاه دیجیتال فودکس، چه تسهیل‌گری ایجاد کرده و چه ارزش‌افزوده‌ای دارد؟
در کنار این اقدامات، برای خرداد ماه امسال، با بهره‌گیری از مانیفست فکری که فودکس به عنوان یک کیورد در پس ذهن صنعتگران قرار دارد از یک سو و از سوی دیگر با توجه به اهمیت نمایشگاه‌های غذایی، تصمیم گرفتیم از پتانسیل بستر دیجیتال بهره‌مند شویم و اهداف صنعتگران نسبت به حضور در نمایشگاه‌های فیزیکی را دنبال کنیم. برخی از این اهداف شامل معرفی برند و راه های ارتباطی، معرفی محصولات و ارائه کاتالوگ‌های معرفی محصول، معرفی اعضای اصلی برند، فرم‌های تامین‌کنندگان مواد اولیه، متقاضیان نمایندگی داخلی و خارجی، گسترش ارتباطات، نیروی کار و سایر اهداف مرتبط بودند. ما با اختصاص یک پروفایل به برندهای غذایی تلاش کردیم که نقش یک غرفه را در این بستر بازآفرینی کنیم و برندهای حاضر در این نمایشگاه را به اهدافشان برسانیم. اتفاق قابل توجه این است که زمان آغاز این فعالیت، بدون هیچگونه معرفی، هر روزه تعدادی از متقاضیان نمایندگی‌ها یا تامین‌کنندگان مواد اولیه فرم‌های مربوطه را پر می‌کنند و این نشان دهنده‌ی تقاضای موجود و خلاهای این صنعت است. این دو خدمت و محصول در نمایشگاه AgroFood با صنعتگران ارائه شد و بعد از گفت‌وگوهای مختلف با افراد متخصص به درک عمیق‌تری و راه‌حل‌های بهتری برای توسعه فودکس ایران دست پیدا کردیم.
حضور در نمایشگاه صنعت شیرینی، شکلات و نوشیدنی‌ها در راستای رسیدن به چه اهدافی بود؟
در گام دوم، اقدام بعدی ما حضور در نمایشگاه ویژه صنعت شیرینی، شکلات و نوشیدنی‌ها بود. تصمیم گرفتیم در این نمایشگاه حضور داشته باشیم تا بتوانیم محصولاتمان را به روز کرده و به معرفی آنها بپردازیم. همچنین در این مرحله، دریافتیم که پروفایل‌ها نیاز به بهبود دارند. در ابتدا، گزارش دوم را منتشر کردیم که یک گزارش منحصر به فرد بود و تا کنون مورد پژوهش‌های ما قرار نگرفته بود. در این پژوهش، نگرش‌های ایرانیان نسبت به محصولات غذایی و عوامل تصمیم‌گیری‌شان مورد بررسی قرار گرفت. ما سعی کردیم تا بفهمیم چه چیزهایی بر تصمیم‌گیری مصرف‌کنندگان تأثیر می‌گذارد و اطلاعات تغذیه‌ای آنها از کجا به دست می‌آید. این گزارش در ادامه گزارش پیشین قرار دارد. در گزارش پیشین، سرانه مصرف مورد بررسی قرار گرفت و در این گزارش، به بررسی انتخاب‌ها و افکار مصرف‌کنندگان می‌پردازیم و تصویر ذهنی آنها را بررسی و تکمیل می‌کنیم.
بخش مارکت‌پلیس یا بازارگاه با چه اهدافی شروع به فعالی کرد؟
برای تکمیل این فرآیند، ما یک مارکت‌پلیس راه‌انداخته‌ایم که این بخش هدف معرفی فعالان این صنعت که به برندهای تولید کننده‌ی این صنعت خدمات یا محصول می‌دهند معرفی شد. معرفی کسب‌و کارهای مرتبط مانند شرکت‌های تامین‌کننده مواد اولیه، ماشین‌الات غذایی، صادرات و واردات، ثبت برند در خارج از کشور، خدمات نرم‌افزاری و دیگر موارد مشابه در این بخش موجب می‌شود که سهولت دسترسی برای مدیران تصمیم‌گیرنده در برندهای غذایی آسان‌تر شود. در واقع با مشارکت مدیران تصمیم‌گیرنده این صنعت و به اشتراک‌گذاری نظراتشون بعد از همکاری با کسب‌وکارهای معرفی شده در این بخش، یک رقابت سالم و پویا شکل خواهد گرفت و این اتفاق می‌تواند موجب بهبود ارتباطات درون صنعتی گردد. همچنین فودکس با معرفی این کسب‌وکارها به مدیران تصمیم‌گیرنده برندهای غذایی و فعالان این حوزه تلاش می‌کند تا به‌عنوان یک دستیار برای رفع مسائل موجود در این بخش در کنار صنعتگر قرار بگیرد.
بخش فود اکسپرت چطور؟ این بخش در فودکس چگونه عمل می‌کند؟
یکی از فرصت‌های دیگری که درک کردیم، عدم وجود یک استاندارد مناسب و کارکردی در زمینه ارتباطات عمومی برای صنعت غذا بود. افراد متخصص و با‌تجربه‌ی زیادی وجود دارند که به دلیل سابقه‌ی طولانی فعالیت در این صنعت، حرفهای زیادی برای گفتن دارند. ما با به اشتراک‌گزاری تجربیات آنها و از تبادل دانش آنان تلاش می کنیم که به یک هم‌افزایی و رشد درون صنعتی بپردازیم. بخش فود اکسپرت در فودکس، فرصتی است که صنعتگران بدون دخل و تصرفی، تجربیات و دانش خود را به اشتراک بگذارند. ابتدا، صنعتگر معرفی کسب‌وکار خود را ارائه می‌دهد و تجربیات خود را به دیگران منتقل می‌کند. همچنین به بیان دانش و نکات کلیدی خود می‌پردازد.
این فرصت به صنعتگران و همچنین فعالان این حوزه این اختیار را می‌دهد تا به تجزیه و تحلیل تمام مراحل و جنبه‌های صنعت بپردازند. فودکس از این تجربیات بهره می‌برد و توسط تعامل با صنعتگران و درک ژرف زمان و تلاشی که آنها در صنعت گذرانده‌اند، قسمت‌های کلیدی و جذاب این صنعت را بازتاب می‌دهد. همچنین، نقاط ضعف را تجزیه و تحلیل می‌کند و راه‌حل‌هایی برای بهبود آنها ارائه می‌دهد تا به صنعتگران در رفع مشکلات کمک کند.
در حال حاضر مصاحبه‌های انجام شده با فعالان این صنعت بروی سایت فودکس ایران در دسترس
آقای الله‌وردی در فودکس شما بخشی را به مجله اختصاصی تغذیه اختصاص داده‌اید، در این خصوص توضیحاتی می‌فرمایید؟
بله ما در فودکس به انتشار یک مجله غذایی اختصاصی می‌پردازیم که در بخش فارسی و برای مخاطبان داخلی اطلاعات و مفاهیم مرتبط با صنعت و تغذیه و ترندهای این صنعت در سطح بین‌المللی را ارائه می کنیم. همچنین، در سطح بین‌المللی، ما به معرفی توانمندی‌های صنعت غذا و معرفی تنوع فرهنگ غذایی ایران، در تلاشیم تا بتوانیم تصویری در خور شان ایران و ایرانیان منعکس کنیم. این اتفاق می‌تواند موجب رشد و توسعه‌ی بازارهای بین‌المللی برای فعالان این صنعت شود.
ما به عنوان فودکس، تعهد داریم که راه‌های نوآورانه را از طریق مجله غذایی خود معرفی کنیم و به دنبال راه‌حل‌هایی باشیم تا صنعت غذا رشد کرده و به جلو برود.
چشم‌اندازی که برای فودکس در نظر دارید چیست؟
در اقدامات پیش رو، ما از مشارکت افراد متخصص ایرانی، به‌خصوص افرادی که در داخل کشور و خارج از آن فعالیت دارند، استفاده می‌کنیم تا هیئت علمی فودکس ایران را تشکیل دهیم. این هیئت علمی به نظارت بر محتواهای تولید شده و اقداماتی که انجام می‌شود، می‌پردازد و همه چیز را به عنوان یک عملیات علمی تعاملی اداره می‌کند. ما مصاحبه‌های زیادی با مدیران بازرگانی انجام دادیم و از چالش‌ها و موانع در زمینه صادرات و واردات آگاه شدیم.
همچنین ما بدنبال جذب سرمایه هستیم تا قدم‌های بزرگی در جهت توسعه اقتصادی برداریم و بتوانیم در نمایشگاه‌های بین‌المللی، پاویون اختصاصی فودکس ایران را رقم زنیم. ما تمام اقدامات موثر را به‌عمل می‌آوریم تا بازار صنعت غذای ایران را گسترش دهیم و شرکت‌های محلی را به سطح بین‌المللی برسانیم. ادامه مشارکت و تعامل با افراد و شرکت‌های محلی نیز برای ما بسیار حیاتی است. ما از توانایی‌های ناشناخته کشور ایران آگاهی حاصل می‌کنیم و با گام‌های بزرگ تلاش می‌کنیم تاثیرات بزرگی در سطح ملی و بین‌المللی ایجاد کنیم.
هدف ما این است که وارد تار و پود صنعت غذا شویم و با بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود در دنیای دیجیتال و فناوری‌های روز دنیا، به توسعه و بهره‌وری اقتصادی بپردازیم.
به عنوان یک فعال در صنعت تغذیه ایران، چالش‌هایی که در این صنعت وجود دارد را چه مواردی می‌دانید؟
نبودن بستر ارتباطی بین صنعتگران و مصرف کنندگان و یا حتی بستر ارتباطی برای بازیگران فعال این حوزه از چالش های بزرگ این صنعت است و برقراری ارتباط و ارائه راه‌حل‌های مناسب برای همه دشوار است. در خصوص بهبود فضای فرهنگی تغذیه کشور اقدامات بزرگی باید صورت بگیرد و به همراهی فعالان این اکوسیستم نیاز داریم. دغدغه اصلی ما کسب اطلاعات است و در همین راستا استخراج این اطلاعات به دلیل عدم وجود راهی برای ارتباط، لاجرم به اختصاص دادن یک سال زمان شدیم.
نکته‌ای هست که بخواهید در پایان به آن اشاره کنید؟
باور خودمان و توانمندی‌های موجود و همچنین درک درست و عمیق از چالش‌های موجود ما را توانمند می‌سازد تا با برنامه‌ریزی به اهداف بزرگ دست پیدا کنیم. صنعت غذای ایران در منطقه جز قوی‌ترین‌هاست. این بدان معناست که در صورتی که ما به فکر رشد بیشتر این صنعت نباشیم بدین معناست که بازارهای جدید، مصرف‌کنندگان جدید، رشد مطلوب را از دست داده‌ایم. به اعتقاد من این رسالت همه‌ی افراد فعال در این صنعت هست که به رشد و توسعه‌ی این صنعت حیاتی اهمیت بدهند.
سوره پوراشرف | خبرنگار همیار کارآفرین