خاک ایران به معنی واقعی آن طلاست

محمود نجفی‌عرب، رئیس اتاق بازرگانی تهران در صفحه اینستاگرام خود یادداشتی را درباره حوزه معدن ایران و پتانسیل‌های آن نوشت. در ادامه این یادداشت را می‌خوانید.

خاک ایران به معنی واقعی آن طلاست؛ در حال حاضر ایران در بین بزرگ‌ترین تولیدکنندگان سرب، روی، مس، سنگ‌آهن، سنگ‌های تزئینی و همچنین در تولید محصولات مهم معدنی همچون سیمان و فولاد حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد. تنها به این اعداد برای لحظه‌ای توجه کنید: «ایران با دارا بود 37 میلیارد تن ذخایر کشف‌شده، 57 میلیارد تن ذخایر بالقوه و حدود 68 نوع ماده معدنی غیرنفتی در بین 15 قدرت معدنی جهان قرارگرفته است.» ایران حدود یک درصد جمعیت جهان را دارد ولی 7 درصد ذخایر معدنی دنیا به ارزش حداقل 100 میلیارد دلار را در خود جای‌داده است. اما پشت همه این ظرفیت‌های الهی یک افسوس و حسرت بزرگ هم قرارگرفته و آن بهره نبردن کافی از این پتانسیل‌هاست.

به همراه تعدادی از مدیران اتاق تهران از هفدهمین نمایشگاه بین‌المللی معدن، صنایع و ماشین‌آلات معدنی بازدید کردیم و با فعالان حوزه معدن و صنایع وابسته گفت‌وگو داشتیم. در این بازدید که محمدرضا بهرامن، عضو هیئت‌رئیسه اتاق ایران و رئیس خانه معدن ایران هم حضور داشتند، فعالان حوزه به بیان چالش‌های توسعه فعالیت‌های معدنی پرداختند و خواستار پیگیری موضوعات شدند و من هم اعلام کردم با بهره‌گیری از ظرفیت‌های قانونی اتاق تهران ازجمله شورای گفت‌و‌گوی دولت و بخش‌ خصوصی استان تهران برای حل مشکلات این بخش و تسهیل کسب‌و‌کار شرکت‌های معدنی، اقدام خواهم کرد.

بخش معدن در صادرات غیرنفتی و ارزآوری به‌خصوص در شرایط تحریمی کنونی جایگاه بسیار بالایی دارد و با رفع قوانین و مقررات دست‌ و پاگیر، باید امکان سرمایه‌گذاری و توسعه صنایع معدنی و نوآوری در این صنعت را فراهم آورد. همچنین ایجاد ارزش‌افزوده در این بخش و توانمندسازی زنجیره ارزش، فرصت رقابت بیشتر با دیگر کشور در صادرات محصولات معدنی را فراهم می‌کند.

در حال حاضر بخش معدن و صنایع وابسته، آن‌چنان‌که باید نتوانسته در چرخه توسعه اقتصاد ایران نقش بازی کند. متأسفانه بخش معدن و صنایع معدنی در کشورها همیشه زیر چتر نفت و گاز گم‌شده و چندان‌که باید دیده نشده است درحالی‌که این بخش می‌تواند موتور محرکه توسعه صنعتی کشور و پیشران بخش صنعت باشد. وجود یک عزم جدی در افزایش سهم این بخش در کل چرخه اقتصاد کشور و همچنین نگاه صحیح حاکمیتی و سیاست‌گذاری و حمایت از بخش خصوصی و خصوصی‌سازی واقعی به‌جای دولتی و شبه‌دولتی سازی در این بخش می‌تواند تحولات مهمی را رقم بزند.

علاوه بر این نکته مهم دیگر تلاش برای شناسایی، کشف و بهره‌برداری از مواد معدنی جدید مانند لیتیوم است که باید در دستور کار قرار گیرد. خوشبختانه مدتی قبل خبرهایی از کشف معدن بزرگ لیتیوم در همدان اعلام شد ولی باید با تمرکز بیشتری روی این موضوع کار شود. بخش مهمی از آینده انرژی در جهان روی مواد معدنی مانند لیتیوم برای تولید انواع باتری‌ها متمرکز خواهد شد و نفت و گاز تا حدودی ارزش کنونی خود را از دست خواهد داد و رقابت اصلی کشورهای روی بهره‌برداری از ذخایر معدنی همچون لیتیوم استوار می‌شود و ما باید از همین امروز به فکر آینده باشیم.