با رفع محدودیت‌های فناورانه، کسب‌وکارها بین‌المللی می‌شوند
صرافی‌های ارز دیجیتال ایرانی در حال حاضر با چالش‌ها و محدودیت‌هایی روبرو هستند. مسائلی از قبیل نوظهور بودن حوزه، کمبود نیروی کار متخصص در زمینه فناوری بلاکچین و ارزهای دیجیتال، عدم شفافیت حاکمیت در مسائل مالیاتی، و عدم ارائه اهرم‌ها و فیچرهای مورد نیاز کاربران موجب افت اعتماد و جلب مشتریان به صرافی‌های خارجی شده است. علاوه بر این، محدودیت‌های مالیاتی و نظارتی نیز بر روی فعالیت‌های این صرافی‌ها و تبادلات ارز دیجیتال تأثیر گذار هستند. این چالش‌ها نشان‌دهنده نیاز به اصلاحات در حوزه‌های مختلف و بهبود شرایط کسب و کار این صرافی‌ها به منظور جلب اعتماد و حمایت کاربران در داخل کشور می‌باشد. در خصوص این چالش‌ها و روند فعالیت صرافی ارزدیجیتال یوبیتکس در راستای آن، با محمد یعقوبی، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل یوبیتکس گفت‌وگو کردیم که در ادامه آن را می‌خوانید.
آقای یعقوبی، بفرمایید خودتان را معرفی کنید و بگویید آغاز فعالیت یوبیتکس به چه صورت بوده است؟
علی‌رغم اینکه در رشته مهندسی مکانیک تحصیل کردم، در زمینه فناوری اطلاعات نیز فعالیت داشتم. از سال 2013 با مفهوم بیت‌کوین آشنا شدم و حدود 8 سال است که در حوزه بازارهای مالی فعالیت‌های متنوعی انجام می‌دهم که این فعالیت‌های متنوع، در نهایت به تأسیس یوبیتکس منجر شد. یوبیتکس از سال 1398 شکل گرفت و در سال 1399 به صورت رسمی فعالیت‌های خود را آغاز کرد. این پلتفرم، اولین محصول ما بوده و در آینده نیز قصد داریم محصولات متنوع دیگری در زمینه کریپتو و بلاکچین معرفی کنیم.
یوبیتکس به صورت کاملا استارتاپی شروع به کار کرد. فرآیند تجاری‌سازی آن نیز با سرعت، در زمان مناسب و به صورت موثر انجام شد. در این مرحله، تمرکز اصلی ما بر روی تحلیل نقاط ضعف رقبا بود. در ابتدای راه‌اندازی یوبیتکس، بسیاری از پلتفرم‌های مشابه اصولاً به عنوان OTC شناخته می‌شدند و تعداد محدودی از توکن‌ها را پشتیبانی می‌کردند.
در اوایل شروع فعالیت ما در سال 1399، با راه‌اندازی یک مارکت‌پلیس گسترده با الهام از مدل‌های خارجی مانند بایننس، وارد بازار شدیم. این مارکت‌پلیس با الگوبرداری از تجربیات بین‌المللی، امکانات جذابی را برای کاربران فراهم می‌کرد. همچنین، در حالی که بسیاری از پلتفرم‌ها در آن زمان حدود 5 تا 10 ارز دیجیتال را پشتیبانی می‌کردند، ما با ارائه خدمات برای 20 تا 30 ارز مختلف به کار خود ادامه دادیم. دیدگاه اصلی ما این بود که بر اساس ویژگی‌ها و نیازهای مشتریان، به سوی ایجاد تنوع در بازار حرکت کنیم.
ما به عنوان اولین صرافی در ایران، لیست کردن شیبا را حتی قبل از بایننس انجام دادیم و در این زمان، فعالان این حوزه، سودهای قابل توجهی را بدست آوردند. همچنین، ما اولین پلتفرمی بودیم که معاملات LONG AND SHORT را به ارائه خدمات اضافه کردیم. با این حال، به دلیل مشکلات و محدودیت‌های متعدد از سوی نهادهای نظارتی، مجبور به حذف این ویژگی شدیم.
تمرکز اصلی یوبیتکس، علاوه بر ارائه ویژگی‌های جدید روی چه موضوعاتی است؟
علاوه بر فیچرهای متنوع، یوبیتکس همواره تمرکز خود را بر روی ارائه سرویس‌ها و خدمات با کیفیت برای کاربران قرار داده است. این نکته به عنوان یک اصل کلیدی در استراتژی و عملکرد یوبیتکس تلقی می‌شود. به دلیل شرایط خاصی که کاربران در خارج از کشور دارند، یوبیتکس سعی دارد تا محیط‌های مشابهی را در ایران ایجاد کند تا کاربران ایرانی بتوانند به راحتی از این خدمات بهره‌مند شوند. البته با وجود محدودیت‌ها و شرایط کشور، یوبیتکس توانایی ایجاد یک پلتفرم مشابه با پلتفرم‌های خارجی را به صورت کامل ندارد و باید با توجه به محدودیت‌های موجود، به سازگاری با نیازها و انتظارات کاربران پاسخ دهد. این تلاش به منظور ایجاد فضایی که کاربران ایرانی بتوانند به‌صورت مستقیم از آن استفاده کنند، از اهمیت بالایی برخوردار است و در چهارچوب محدودیت‌های قانونی و فنی انجام می‌شود.
با چه موانع و محدودیت‌هایی از طرف رگولاتوری مواجه شده‌اید؟
موانع و محدودیت‌هایی که از سوی رگولاتور در مسیر فعالیت یوبیتکس قرار گرفته‌اند، گاهی اوقات منشأ از عدم هماهنگی میان راهکارهای فنی و نظارت قانونی دولتی دارند. رگولاتورها معمولاً با چالش‌ها و پیشرفت‌های تکنولوژی به تاخیر افتاده و نتوانسته‌اند به سرعت با تغییرات این حوزه همگام شوند.
در این موقعیت، بسیاری از فعالان حوزه رمزارز و بلاکچین با سرعت زیادی در حال نقش‌آفرینی هستند و رگولاتورها ممکن است با دشواری‌های حاکمیتی و حقوقی روبرو شوند. در نتیجه، رگولاتورها باید نقشی بیشتر به عنوان ناظر اجتماعی ایفا کنند تا به وضعیت فعلی حوزه تکنولوژی بپیوندند. این نگاه اصلاحی ممکن است به عنوان یک راه حل موقت برای رسیدن به توازن میان نظارت و امکانات جدید باشد.
در حال حاضر، اخبار جدیدی از سوی رگولاتوری نشان می‌دهد که آن‌ها نگاهی اصلاحی به حوزه رمزارز و بلاکچین دارند. با این حال، نتایج و خروجی‌های این نگاه اصلاحی به مرور زمان قابل ارزیابی خواهد بود. همچنین، هماهنگی میان نهادهای حاکمیتی و نظام قضائی مختلف، می‌تواند برای ایجاد یک چارچوب قانونی و نظارتی موثرتر اساسی باشد.
فعالان حوزه تکنولوژی به دلیل نوظهور بودن این پدیده در کشور، با محدودیت‌ها و چالش‌های بسیاری مواجه هستند. همچنین کسب‌وکارهای این حوزه همواره از این محدودیت‌ها تاثیر گرفته و فعالیت آن‌ها با اختلال‌های زیادی روبه‌رو است. در راستای سازگاری با این عوامل، یوبیتکس چگونه فعالیت می‌کند؟
بله همینطور است؛ محدودیت‌های فعالان در لبه‌ی تکنولوژی چالش‌ها و مشکلاتی را به همراه دارد. هزینه‌های زیرساختی اکثراً به دلار است در حالی که درآمدها به ریال است. متخصصان این حوزه همکاری و تعاملی در زمینه ریال را پذیرفته نخواهند داشت. به دلیل نوظهور بودن این حوزه، تعداد محدودی از متخصصان در آن فعالیت می‌کنند. در پرورش نیروها نیز تلاش می‌کنیم که با چالش‌هایی که این فرآیند همراه دارد، سازگار باشیم. به عنوان مثال، متخصصانی که به تخصص و حرفه‌ای شدند، ممکن است به جاهای مختلف حتی کشورهای دیگر مهاجرت کنند. در این موقعیت، رگولاتور به جای همکاری و تسهیل، فشارهای مختلف و فراوانی را بر کسب‌وکارها تحمیل می‌کند.
تجربیات ما در زمینه همکاری با رگولاتور در حوزه فین‌تک موفقیت‌آمیز نبوده است. همچنین، محدودیت‌های زیادی برای کاربران وجود دارد؛ به عنوان مثال، سقف حداکثری برای پرداخت روزانه کاربران 25 میلیون تومان است و صحبت‌ها برای ماهانه کردن آن شنیده می‌شود. آشکار است که این محدودیت‌ها تنها به کاهش فیشینگ و کلاه‌برداری کمک نمی‌کنند بلکه منجر به افزایش فعالیت‌های غیرقانونی و زیرزمینی می‌شوند. به نظر می‌رسد که در فعالیت‌های زیرزمینی، مسائلی نظیر کلاه‌برداری و دور زدن مالیات بیشتر وجود داشته باشد.
همچنین کمبود نیروی متخصص از چالش‌های جدی در این حوزه است. به دلیل نوظهور بودن حوزه لبه‌ی تکنولوژی، تعداد محدودی از متخصصان در این حوزه فعالیت می‌کنند. این مشکل می‌تواند باعث ناتوانی در ارائه خدمات و فیچرهای به‌روز و مطمئن شود که کاربران به سمت صرافی‌های خارجی روی آورند.
برخی از مشکلات و چالش‌ها، باعث می‌شود که بسیاری از افراد به صرافی‌های خارج از کشور روی آورده و ترجیح دهند در آنجا معاملات انجام دهند. این مسائل نشان‌دهنده ضرورت افزایش شفافیت و ارتقاء بسترهای فعالیت در حوزه‌ی تکنولوژی و لبه‌ی آن است.
به نظر می‌رسد کاربران علاوه بر عدم اعتماد به صرافی‌ها، به موضوعات مهم مالی دیگری نیز بی‌اعتماد هستند. ریشه چنین مسئله‌ای را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
عدم اعتماد کاربران بحثی بود که ما در سال‌های گذشته با آن روبه‌رو بودیم. الان مسئله اصلی، عدم اعتماد به حاکمیت است. به این معنا که کاربر نمی‌داند حاکمیت چه موانعی پیش روی آن خواهد گذاشت و در موضوعاتی مثل مالیات دارایی کاربران، هیچ آگاه‌سازی و شفافیتی وجود ندارد که به خودی خود این عدم شفافیت می‌تواند از مالیات هم بدتر باشد. کاربران نیاز به داشتن اطلاعات دقیق و شفاف در مورد سیاست‌ها و تصمیمات مالیاتی دارند تا بتوانند بهترین تصمیمات را برای مالیات دارایی خود اتخاذ کنند.
اهرم و فیچر، چیزی است که کاربر به شدت به آن نیاز دارد. همچنین عدم ارائه اهرم‌ها و فیچرهایی که کاربران به شدت به آن نیاز دارند، باعث افت اعتماد می‌شود. کاربران احساس می‌کنند که صرافی‌های ایرانی نتوانسته‌اند به نیازها و انتظارات آن‌ها پاسخ دهند و اگر از سوی صرافی‌های ایرانی این نیاز رفع نشود، لاجرم کاربران به صرافی‌های خارج از کشور رجوع می‌کنند.
با توجه به این عوامل، بهبود شفافیت، اطلاع‌رسانی، و ارائه خدمات و فیچرهای مورد نیاز کاربران می‌تواند مسیری برای افزایش اعتماد و جلب مشتریان به صرافی‌های داخلی باشد.
به عنوان سخن پایانی، چه نکته‌ای اضافه می‌کنید؟
واضح است که اگر یک‌سری از موانع ریشه‌ای موجود در این حوزه حل و رفع شود، کسب‌وکارهای ایرانی میتوانند بین‌المللی شوند و در عرصه رقابت جهانی قرار بگیرند. در این وهله، حاکمیت نیز با رصد رشد کسب‌وکارها، بهتر از پیش عمل می‌کند و عملا می‌توان گفت که به بازیگری فعال در این زمینه تبدیل شده است. اما تحریم‌ها همچنان از موانع اصلی قلمداد می‌شوند و با بهبود این شاخصه نیز، امیدواریم برای کسب‌وکارهای فعال در زمینه تکنولوژی شرایط بهتری فراهم شود و آن‌ها بتوانند ارزش‌افزوده‌های متعددی را ایجاد کنند.
سوره پوراشرف