چالش اصلی پارکهای علم و فناوری تامین منابع مالی است
پارکهای علم و فناوری نقش تعیین‌کننده‌ای را در توسعه فناوری و نوآوری ایفا می‌کنند. در سال‌های اخیر بسیاری از شرکت‌های فناورانه، در پارکهای علم و فناوری استقرار یافته‌اند و مسیر رشد شرکت و توسعه محصولاتشان را در این فضاهای کارآفرینی می‌گذرانند. پارک علم و فناوری مازندران، یکی از این پارکهای علم و فناوری در کشور است که خدماتی را برای حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه می‌کند.
ایوب فرهادی، معاون فناوری پارک علم و فناوری مازندران است که دکترای تخصصی خود را در رشته ژنتیک مولکولی و اصلاح نژاد دام از دانشگاه مازندران گرفته و تجربیاتی چون عضویت در هیئت‌علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، مدیریت گروه دامی دانشگاه کشاورزی و عضویت در شورای راهبری اصلاح نژاد کشور را دارد. او همچنین، دبیر اجرایی نهمین کنگره ملی و اولین کنگره بین‌المللی علوم دامی ایران بوده‌است. ما در همیار کارآفرین با ایوب فرهادی که اکنون بیشترین فعالیتش به معاونت فناوری پارک علم و فناوری مازندران معطوف می‌شود، درباره این پارک علم و فناوری در شمال کشور گفت‌وگو کردیم که در ادامه آن را می‌خوانید.
آقای فرهادی، پارک علم و فناوری مازندران چه زمانی تاسیس شده و در حال حاضر چه خدماتی را به کسب‌وکارهای فناورانه ارائه می‌کند؟
پارک علم و فناوری مازندران، از سال ۱۳۸۹ راه‌اندازی شده و در حال حاضر بیش از ۲۵۰ شرکت فناور و دانش‌بنیان در این پارک فناوری مشغول به کار هستند. شرکت‌های مستقر در پارک علم و فناوری مازندران، توانسته‌اند ۴۲۰۰ نفر اشتغال با گردش مالی بیش از ۵ هزار میلیارد تومان در سال را ایجاد کنند.
تقریباً ۲۰ شرکت از شرکت‌های مستقر در پارک علم و فناوری مازندران، محصولات خود را به دیگر کشورها صادر می‌کنند و در حال حاضر این صادرات به بیش از ۳۰ کشور جهان است. خدمات پارک علم و فناوری مازندران مانند دیگر پارکهای علم و فناوری مربوط به استقرار می‌شود و فضایی را برای کار اداری و دفتری در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهیم.
پارک فناوری مازندران ۲۰ هزار متر مربع، فضای مفید برای استقرار دارد. یازده سایت مختلف نیز در قالب ۱۰ مرکز رشد در سطح استان مشغول به فعال هستند. آزمایشگاه مرکزی پارک هم توانسته در ارزیابی شبکه آزمایشگاه‌‌ها در سال گذشته رتبه اول را در شمال کشور به دست بیاورد و رتبه خوبی را در سطح کشور بگیرد. ما خدمات گوناگونی را به استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان می‌دهیم که شامل معافیت‌های مالیاتی، گمرکی و بیمه‌ای می‌شود. البته مدل کاری پارک علم و فناوری مازندران تا حدودی با دیگر پارکهای علم‌وفناوری در کشور متفاوت است. چون اینجا زمین ارزشمند و گران‌بهاست و امکان توسعه پارکهای علم و فناوری به‌صورت متمرکز امکان‌پذیر نیست، بنابراین ما سایت‌های مختلفی را در مجموعه استان به‌صورت پراکنده ایجاد کرده‌ایم. یک پردیس مرکزی هم به وسعت ۲/۵ هکتار داریم.
ما اولین پارک فناوری هستیم که پردیس مشترک دانشگاهی را با دانشگاه مادر استان راه‌انداختیم. این پردیس مشترک شامل ۳ هزار متر مربع برای استقرار و ۵ هکتار زمین می‌شود. برای بهبود ارتباطاتمان با دانشگاه‌ها و شهرک‌های صنعتی، پردیس صنعتی را با شرکت شهرک‌های صنعتی و پردیس مشترک دانشگاهی با دانشگاه نوشیروان بابل راه‌اندازی کرده‌ایم و در حال مذاکره با دانشگاه علوم کشاورزی هستیم.
به‌نظر شما پیوند بخش خصوصی و دولتی در رشد کسب‌وکارها چه اهمیتی دارد و چه‌طور می‌توان این هم‌افزایی را ایجاد کرد؟
در توسعه اکوسیستم نوآوری و فناوری، نقش اصلی را بخش خصوصی باید بازی کند و نقش بخش دولتی باید حمایتی باشد. البته این اتفاق در حال حاضر می‌افتد ولی باید بیشتر از این باشد. دولت باید بتواند زیرساخت‌ها را تا حدی که قانون اجازه می‌دهد، فراهم کند. ما قانون‌های خوبی در این زمینه داریم که قانون جهش تولید یکی از مهم‌ترین‌هاست.
به‌نظر من، بخش دولتی وظیفه تدوین قوانین را برعهده دارد؛ بنابراین اجرای قانون به دست بخش خصوصی باشد. در توسعه کسب‌وکار باید حتماً بخش خصوصی و دولتی با هم همکاری کنند. از طرفی، بخش خصوصی در حوزه فناوری قوی عمل کرده است و می‌تواند در این زمینه همکاری‌های بیشتری را با بخش دولتی داشته باشد.
پارکهای علم و فناوری، برای خدمات‌دهی چه مشکلات و چالش‌هایی دارند؟
مسئله و چالش اصلی تامین منابع مالی یا به عبارتی تسهیلات به شرکت‌های دانش‌بنیان است و پس از آن، محل استقرار. چون پارک‌ها باید فضای استقرار مناسبی را برای استارتاپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان فراهم کنند. از آن‌جا که زمین در شهرهای شمالی کشور بسیار گران‌بهاست، یکی از مهم‌ترین چالش‌های ما توسعه فضای استقرار کسب‌وکارها به‌صورت متمرکز است. یکی دیگر از چالش‌های ما جانیفتادن فرهنگ نوآوری و فناوری است. امیدواریم که این موضوع هم به زودی برطرف شود.
کسب‌وکارهای مستقر در پارک علم و فناوری مازندران، بیشتر در چه زمینه‌ای فعالیت می‌کنند؟
کسب‌وکارهای مستقر در پارک مازندران در حوزه‌های مختلفی از جمله صنعت، فناوری اطلاعات، الکترونیک، کشاورزی، تجاری‌سازی، فناوری‌های زیستی هستند. در بخش صنعتی شرکت‌های مطرحی مثل خزر الکترونیک، دارو صنعت و کاله در پارک حضور دارند ولی مانند دیگر پارکهای علم و فناوری در کشور بیشتر شرکت‌های مستقر در پارک، در حوزه الکترونیک و فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنند.
نسبت به آینده اکوسیستم نوآوری کشور خوش‌بین هستید یا بدبین؟
قطعاً خوش‌بین هستم، چون داریم به سمتی می‌رویم که کار را به جوانان بسپاریم و توسعه اقتصادی کشور را رقم بزنیم.