تولید 50 درصد از طلای کل کشور در معادن طلای کردستان
استان کردستان با دارا بودن ذخایر ارزشمند معدنی و تولید طلا، یکی از رتبه‌های برتر کشور را در این حوزه به خود اختصاص داده است. این استان با برخورداری از ۱۸ نوع ماده معدنی و ۴۳۷ واحد معدنی، به‌عنوان یکی از غنی‌ترین مناطق معدنی کشور شناخته می‌شود. معادن طلا به‌ویژه از مهم‌ترین منابع طبیعی این استان به‌شمار می‌روند و کردستان در زمینه تولید طلا رتبه اول و در زمینه ذخایر طلا رتبه دوم کشور را به خود اختصاص داده است.
یکی از سوالات کلیدی که مطرح است، این است که سهم استان کردستان از استخراج و استحصال طلا چه میزان است و تا چه حد از درآمدهای دولتی حاصل از معادن به این استان باز می‌گردد؟ بر اساس قانون برنامه ششم توسعه، یک درصد از فروش معادن باید برای جبران خسارت‌ها و انجام پروژه‌های بهداشتی و عمرانی در مناطق معدنی اختصاص یابد. با این حال، این موضوع در بسیاری از مناطق معدنی به‌طور کامل محقق نشده و نگرانی‌هایی را برای ساکنان این مناطق به‌وجود آورده است.
به گزارش همیار کارآفرین، مهدی سیفی باغی خانی، معاون معادن و صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان کردستان، در گفت‌وگو با ایسنا، درباره وضعیت معادن طلا در این استان توضیح داد و گفت: «در حال حاضر چهار فقره پروانه بهره‌برداری در شهرستان‌های قروه، سقز و کامیاران و یک گواهی کشف در شهرستان بیجار صادر شده است.» او همچنین به فعالیت گسترده معدن طلای ساریگونی اشاره کرد و افزود: «این معدن با ظرفیت بالا در حال فعالیت است و معدن طلای قلقلە نیز با سرعت زیادی در حال آماده‌سازی و احداث کارخانه است.»
نقش معادن در توسعه و اشتغال‌زایی
معادن طلا در کردستان نه‌تنها به توسعه اقتصادی استان کمک کرده‌اند، بلکه نقش مهمی در اشتغال‌زایی نیز ایفا می‌کنند. به گفته سیفی، تنها در معدن طلای ساریگونی بیش از ۱,۸۰۰ نفر به‌طور مستقیم و بسیاری دیگر به‌طور غیرمستقیم مشغول به کار هستند. وی تصریح کرد که سالانه حدود ۵ تن شمش طلا در این معدن تولید می‌شود که تاثیر بسزایی در رونق اقتصادی منطقه دارد.
سرمایه‌گذاری در معادن طلا و چالش‌های محیط‌زیستی
با وجود سرمایه‌گذاری‌های گسترده داخلی در معادن طلا، برخی نگرانی‌ها در مورد تاثیرات زیست‌محیطی این معادن وجود دارد. سیفی در این باره گفت: “تشکیل مواد معدنی میلیون‌ها سال طول می‌کشد و استخراج این مواد به آلودگی محیط زیست منجر نمی‌شود؛ بلکه می‌تواند به حفظ محیط زیست با شناسایی پتانسیل‌های خطر کمک کند.” وی همچنین افزود که پایش مستمر محیط زیست از محدوده‌های معدنی توسط نهادهای مرتبط صورت می‌گیرد.
استفاده از درآمد معادن برای توسعه زیرساخت‌ها
سیفی همچنین به نقش معادن در بهبود زیرساخت‌های مناطق مجاور اشاره کرد و گفت: «معادن ما در قالب مسئولیت‌های اجتماعی خدمات بزرگی به مناطق مجاور ارائه می‌دهند. به عنوان مثال، پروژه طلای قروه در ساخت پل، مدرسه، ورزشگاه و پارک‌ها به روستاهای مجاور کمک کرده است.»
آیا مصوبه تعلق یک درصد از فروش معادن محقق شده است؟
طبق مصوبه ماده ۴۳ قانون برنامه ششم توسعه، اگر فعالیت معدن به زیرساخت‌های منطقه آسیب بزند، یک درصد از فروش معادن برای جبران این خسارت‌ها اختصاص می‌یابد. سیفی اظهار داشت که تاکنون چند مورد شکایت در این زمینه ارائه شده، اما پس از بررسی‌های کارشناسی، هیچ‌یک از این شکایات منجر به تایید آسیب از سوی معادن نشده است.
در نهایت، استان کردستان با ظرفیت‌های غنی معدنی خود می‌تواند نقش مهمی در توسعه اقتصادی کشور ایفا کند. با این حال، بهره‌برداری بهینه و مدیریت صحیح این منابع نیازمند توجه جدی به مسائل زیست‌محیطی و بهره‌مندی مناطق معدنی از درآمدهای حاصل از معادن است.